Potęga współczesnej onkologii i jej wpływ na skórę

Kiedy mówimy o nowoczesnym leczeniu nowotworów, mamy na myśli szerokie spektrum medycznych interwencji, które są dostępne dla pacjentów. Zdecydowanie, dzisiejsza onkologia dysponuje gamą leków i procedur terapeutycznych, które mają na celu eliminację komórek rakowych i dają pacjentom nadzieję na pokonanie choroby.

Wśród różnych metod leczenia raka oferowanych przez współczesną medycynę, wybór konkretnego rodzaju terapii zależy od typu raka oraz poziomu zaawansowania choroby. Ogólny stan zdrowia pacjenta oraz potencjalne choroby towarzyszące również są brane pod uwagę przy decyzji o wyborze leczenia.

Do najpopularniejszych metod leczenia raka należą chemioterapia, hormonoterapia, sterydoterapia i radioterapia.

Chemioterapia jest skuteczną metodą, ale niestety nie jest selektywna. Destrukcja dotyka nie tylko komórek rakowych, ale także zdrowe komórki naszego organizmu – zwłaszcza te, które szybko się dzielą. Efektem działania leków cytostatycznych jest uszkodzenie hydrolipidowej bariery skóry, co prowadzi do zwiększonej utraty wody przez skórę i wzrostu jej podatności na czynniki zewnętrzne, w tym patogeny. Objawy takie jak łysienie, zanokcica, świąd skóry, teleangiektazje czy przebarwienia pojawiają się u pacjentów, zwykle 2-3 tygodnie po pierwszej dawce leku.

Hormonoterapia, stosowana w leczeniu onkologicznym, może powodować objawy podobne do menopauzy, czasem nawet intensywniejsze. Działanie antyestrogenowe leków tego typu prowadzi do suchości skóry oraz jej zaczerwienienia. Ponadto, skóra staje się mniej gęsta i elastyczna, a niektórzy pacjenci mogą doświadczyć rumienia wielopostaciowego.

Z kolei terapia sterydami może powodować negatywne zmiany skórne, takie jak stany zapalne, trądzik pospolity czy ryzyko wystąpienia keloidów.

Radioterapia polega na miejscowym oddziaływaniu promieniowania jonizującego. Niestety, podczas tej terapii niszczone są nie tylko komórki rakowe, ale również zdrowe komórki znajdujące się w obszarze dotkniętym zmianami onkologicznymi. Efektem takiego działania jest zaburzenie równowagi pomiędzy procesem utraty komórek warstwy rogowaciejącej a różnicowaniem i dojrzewaniem komórek macierzystych warstwy rogowej podstawnej naskórka. Mogą też pojawić się blizny, przebarwienia i teleangiektazje. W trudniejszych przypadkach może dojść do poważnego popromiennego zapalenia skóry, co utrudnia regenerację komórek i gojenie owrzodzeń.

Warto zwrócić uwagę na tzw. odczyn późny, kiedy zmiany w strukturze skóry pojawiają się kilka miesięcy po zakończeniu leczenia. Może dojść do zmniejszenia ilości fibroblastów i resorpcji włókien kolagenowych, co przyczynia się do powstawania atrofii skórnej. W rezultacie skóra staje się mniej jędrna i elastyczna, a występują zwłóknienia i zgrubienia.