Współczesna Polska bije rekordy budowy domów z czasów PRL

Decyzja o budowie domu nie jest w dzisiejszych czasach prostym zadaniem, co potwierdza spadek liczby rozpoczętych inwestycji w pierwszych czterech miesiącach 2023 r. o 27,8% w porównaniu do tego samego okresu rok wcześniej. Niemniej jednak, ostatnia dekada była wyjątkowo owocna pod względem realizacji inwestycji mieszkaniowych zarówno przez deweloperów, jak i osoby prywatne.

Analiza danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) przeprowadzona przez ekspertów ujawnia, że średnioroczna liczba oddawanych do użytku mieszkań i domów w latach 2011-2022 była na praktycznie tym samym poziomie, co w latach 1981-1990. Okres „gierkowski” (1971-1980) charakteryzował się lepszym wynikiem pod względem ilości ukończonych mieszkań, jednak warto podkreślić, że te budowane masowo przez spółdzielnie były mniejsze od obecnych mieszkań deweloperskich, co wpływa na porównania łącznej powierzchni mieszkań.

Badanie wykazało także dużą dynamikę zmian w budownictwie spółdzielczym – od boomu w latach 70., po stały regres. Równocześnie, odnotowywano szybki rozwój budownictwa deweloperskiego po roku 2000 i utrzymanie wysokiego, stabilnego poziomu aktywności w budownictwie indywidualnym od 2001 do 2022 roku. Szczegółowe raporty GUS pokazują, że w latach 2011-2022 oddano do użytku aż 835 832 domów jednorodzinnych (średnio – 69 653 na rok). To znacznie więcej niż średnioroczne wyniki z lat 1971-1980 (61,6 tys.) czy 1981-1990 (55,6 tys.).

Interesujące jest również porównanie metrażu budynków z ostatniej dekady i czasów PRL. Dane z archiwalnych raportów GUS pokazują, że w latach 1971-1980 oddano do użytku mieszkania o łącznej powierzchni 143,872 milionów mkw. (średniorocznie: 14,3872 milionów mkw.), podczas gdy dla okresu od 2013 do 2022 roku ten wynik wzrósł do 174,817 milionów mkw. (średniorocznie: 17,4817 milionów mkw.). Ta różnica wynika z faktu, że mieszkania budowane masowo przez spółdzielnie w latach 70. były zazwyczaj mniejsze, mimo większej liczby osób w gospodarstwie domowym.

Warto zaznaczyć, że pod koniec lat 80., przeciętne mieszkanie spółdzielcze miało powierzchnię 48 mkw. Dostępne statystyki GUS (uwzględniające tylko deweloperskie inwestycje mieszkaniowe) dla lat 2009-2022 pokazują, że średni lokal deweloperski ma powierzchnię 55 mkw. Różnica ok. 7 mkw. pomiędzy średnią powierzchnią lokali deweloperskich i spółdzielczych jest znacząca, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że przeciętne miejskie gospodarstwo domowe ma obecnie tylko 2,65 osoby. W 1984 r. było to jeszcze 3,03 osoby, choć rzeczywista różnica może być większa ze względu na zmiany w metodologii GUS.