Eliksir zdrowia z natury – Nalewka z bzu czarnego: jej unikalne właściwości i zastosowania
Sambucus nigra, znany powszechnie jako bez czarny, jest znanym drzewem rosnącym na terenie Polski. Jego charakterystycznym cechami są szeroka korona o kulistym kształcie, nisko opadające gałęzie oraz kwiaty w barwie białej, tworzące baldachimy. Kwiaty te pojawiają się na drzewie w miesiącach letnich – czerwcu lub lipcu. W miejscu kwiatów, pod koniec sierpnia pojawiają się charakterystyczne czarne owoce, które skupiają się w zbiorowiskach przypominających kwiaty i trwają na gałęziach aż do października.
Jest to drzewo o długiej historii użytkowania w lecznictwie ludowym. Bez czarny był stosowany przez starożytnych Egipcjan, Indian z Ameryki Północnej i Europejczyków. Ciekawostką jest fakt, że drzewo to było nie tylko cenione za swoje lecznicze właściwości, ale również kojarzone z ciemnymi mocami. W Polsce istniało przekonanie, że wyrywanie bzu mogło prowadzić do silnych skurczów kończyn. Dodatkowo, wierzono, że woda po umyciu zmarłej osoby powinna być wylana pod bza, aby chronić pozostałych członków rodziny przed nieszczęściem.
Najważniejszym surowcem z bezu czarnego, służącym do celów leczniczych, są kwiaty i owoce. Wykorzystywane są one zarówno do przygotowania naparów, wyciągów, a także specyfików alkoholowych, takich jak nalewka. Co ciekawe, nalewka z bzu czarnego może zawierać zarówno kwiaty jak i owoce – co stanowi między nimi różnicę?
Kwiaty bezu czarnego są intensywnie aromatyczne, co sprawia, że są często używane do produkcji syropów czy lemoniad w wielu krajach. Ich skład chemiczny jest bogaty w minerały oraz flawonoidy, takie jak kwercetyna, rutyna czy astralagina. Dzięki temu mają ogólne działanie przeciwzapalne i poprawiają elastyczność oraz szczelność naczyń krwionośnych dzięki obecności witaminy C i rutyny. Alkoholowe wyciągi z kwiatów bezu czarnego są źródłem również dużych ilości kwasu chlorogenowego, który jest silnym przeciwutleniaczem i wpływa na zwiększenie wrażliwości komórek na insulinę.